น้ำตาไหลไม่หยุด หรือเสี่ยง...ท่อน้ำตาอุดตัน

   ท่อน้ำตาอุดตัน เป็นภาวะของการอุดตันในท่อน้ำตา ทำให้น้ำตาไม่สามารถระบายออกได้ จึงทำให้มีน้ำตาไหลหรือน้ำตาคลอตลอดเวลา หากรุนแรงก็อาจทำให้เกิดการระคายเคืองหรืออักเสบ ภาวะนี้พบได้ตั้งแต่เด็กแรกเกิดไปจนถึงผู้ใหญ่

สาเหตุท่อน้ำตาอุดตัน

1. พังผืดในท่อน้ำตาไม่เปิด ซึ่งเป็นปัญหาที่พบมากในเด็กทารก
2. ความผิดปกติทางกายวิภาคที่บริเวณรูท่อน้ำตา บริเวณถุงน้ำตา หรือรูบริเวณทางเดินน้ำตา
3. อุบัติเหตุที่มีแผลฉีกขาดที่เปลือกตาบริเวณหัวตา

อาการที่มักพบได้บ่อย

  อาการท่อน้ำตาอุดตัน ในเด็กทารกจะมีน้ำตาไหลมาก ตาแฉะ โคยที่ไม่ได้ร้องไห้ สำหรับผู้ใหญ่จะมีน้ำตาไหลตลอดเวลา ในรายที่เป็นมากและเรื้อรังจะมีอาการระคายเคืองตลอดเวลาจากการคั่งค้างของเสีย ถ้าไม่ได้รับการรักษาอาจทำให้เกิดการอักเสบจนกลายเป็นฝีหนอง ซึ่งอาจลุกลามเข้าไปในดวงตา และทำให้เกิดอาการรุนแรงหรือติดเชื้อในตาได้

การตรวจและรักษา

   การรักษาท่อน้ำตาอุดตันในเด็กทารก การรักษาอาจเริ่มต้นจากให้คุณพ่อคุณแม่นวดท่อน้ำตา ซึ่งโดยทั่วไป 80 - 90% จะหายเป็นปกติ หากยังไม่หายในช่วงขวบปีแรก แพทย์จะใช้วิธีการแยงท่อน้ำตา ซึ่งโดยส่วนใหญ่มักหายขาด ในกรณีที่ยังไม่หายอาจใช้วิธีใส่ท่อซิลิโคนคาไว้ในท่อน้ำตา แต่ถ้ารักษาทุกวิธีแล้วยังไม่ได้ผล อาจต้องใช้การผ่าตัดในที่สุด

การรักษาท่อน้ำตาอุดตันในผู้ใหญ่ มักต้องใช้วิธีการผ่าตัด ซึ่งมีอยู่ 2 วิธี ได้แก่

1. การรักษาแบบเก่า เป็นวิธีการผ่าตัดกรีดตาจากทางด้านนอก ซึ่งวิธีนี้ทำให้เกิดแผลเป็น
2. การรักษาแบบใหม่ เป็นการผ่าตัดทางเชื่อมท่อน้ำตาโดยการส่องกล้องขนาดเล็กที่เรียกว่า เอ็นโดสโคป (endoscope) เข้าไปในช่องจมูกแคบๆ และทำทางระบายท่อน้ำตาใหม่ ซึ่งวิธีนี้จะไม่มีแผลเป็น พื้นตัวได้เร็วกว่า และแผลหายเร็วกว่าการรักษาแบบเก่า อย่างไรก็ดี แพทย์จะเป็นผู้พิจารณาวิธีการรักษาที่เหมาะสมให้กับผู้ป่วยแต่ละราย

การป้องกัน

การป้องกันไม่ให้ท่อน้ำตาอุดตันเป็นเรื่องสำคัญเพื่อรักษาสุขภาพตาและป้องกันการเกิดอาการอักเสบหรือติดเชื้อในท่อน้ำตา มีดังนี้

1. รักษาความสะอาดของมือโดยการล้างมืออย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันการส่งเชื้อไปยังตา
2. หลีกเลี่ยงการสัมผัสตาโดยใช้มือที่ไม่สะอาด เพราะสามารถนำเชื้อโรคเข้าสู่ตาได้
3. การใช้แว่นตาที่ถูกต้องสามารถช่วยลดการเข้ามาของฝุ่นหรือสิ่งอื่นๆ ที่อาจทำให้ท่อน้ำตาอุดตันได้
4. การลดการใช้เครื่องสำอางตาหรือเลนส์ตาที่ไม่เหมาะสมอาจช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดอุดตัน
5. การรักษาความชื้นในห้องที่อยู่สามารถลดการแห้งของตาและท่อน้ำตา ที่สามารถทำให้เกิดอุดตันได้
6. การดื่มน้ำมากพอสามารถช่วยรักษาความชื้นในตัวและลดความเสี่ยงในการเกิดท่อน้ำตาอุดตัน
7. การบริโภคอาหารที่มีวิตามินและแร่ธาตุที่สำคัญสามารถช่วยรักษาสุขภาพตาได้

   หากมีปัญหาเกี่ยวกับท่อน้ำตาหรือมีอาการอื่นๆ ที่ไม่ปกติ ควรพบแพทย์เพื่อการวินิจฉัยและการรักษาที่ถูกต้อง.

สนับสนุนข้อมูลโดย : นพ.พิชชาทร จิตต์นิลวงศ์ แพทย์เฉพาะทางสาขาจักษุวิทยา
ศูนย์การแพทย์ : ศูนย์ตาเฉพาะทาง ชั้น 2 โรงพยาบาลบางปะกอก 9 อินเตอร์เนชั่นแนล
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมโทร. 1745 ต่อ ศูนย์ตาเฉพาะทาง