ผ่าตัดมดลูกผ่านกล้อง ทางเลือกการผ่าตัดที่เข้าใจคุณผู้หญิง
การผ่าตัดมดลูกเป็นการผ่าตัดในสตรีที่พบมากเป็นอันดับแรก รองจากการผ่าตัดคลอด โดยผู้ป่วยส่วนใหญ่ที่เข้ารับการรักษามักเกิดจากสาเหตุเนื้องอกมดลูกที่ในบางกรณีมีอาการเลือดประจำเดือนออกมาก ปวดท้องน้อย ซีด ปัสสาวะบ่อย อีกทั้งในกรณีเยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่ ซึ่งจะมีอาการคล้ายเนื้องอกมดลูก ทั้งหมดนี้รบกวนการใช้ชีวิตประจำวันค่อนข้างมากส่งผลให้ผู้ป่วยบางรายตัดสินใจผ่าตัดมดลูก บางรายจะมีการผ่าตัดนำเอารังไข่ออกด้วย ซึ่งในผู้ที่ยังไม่หมดประจำเดือน จะส่งผลให้ผู้ป่วยหมดประจำเดือนทันทีและขาดฮอร์โมนเพศหญิงร่วมด้วย ซึ่งแพทย์อาจแนะนำให้ผู้ป่วยรับฮอร์โมนเสริมเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีต่อไป
การผ่าตัดผ่านกล้อง เทคโนโลยีการผ่าตัดรักษาที่กำลังได้รับความนิยมในปัจจุบัน โดยแพทย์จะใช้วิธีการเจาะช่องที่ผนังหน้าท้อง ส่วนมากเจาะตรงบริเวณสะดือให้เป็นช่องกว้างเพียง 0.5 - 1 เซนติเมตร เพื่อสอดกล้องขยายเข้าไปในช่องท้อง โดยกล้องจะทำหน้าที่นำภาพอวัยวะภายในช่องท้องถ่ายทอดออกมาให้เห็นทางจอโทรทัศน์ จากนั้นแพทย์จะเจาะช่องที่ผนังหน้าท้องขนาดช่องละ 0.5 - 1 เซนติเมตร อีก 2 - 3 ช่อง เพื่อสอดใส่เครื่องมือผ่าตัดชนิดพิเศษเข้าไปในช่องท้อง จากนั้นทำการผ่าตัด และนำมดลูกที่ผิดปกติออกมาผ่านช่องที่ผนังหน้าท้อง
การผ่าตัดมดลูก ใช้รักษาโรคใดได้บ้าง?
การผ่าตัดมดลูก จะถูกนำมาใช้ในกรณีที่เกิดความเจ็บปวดเรื้อรังบริเวณอุ้งเชิงกรานที่เป็นผลมาจากการเจ็บป่วยต่อไปนี้
- เนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูก เป็นก้อนเนื้อที่เกิดขึ้นและเจริญเติบโตภายในมดลูก ซึ่งอาจทำให้มีประจำเดือนมามากผิดปกติ
- ภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกแทรกเข้าไปฝังตัวในกล้ามเนื้อของผนังมดลูก
- ภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ สร้างความเจ็บปวดเมื่อมีประจำเดือน
- ภาวะเลือดออกผิดปกติจากโพรงมดลูก
- ภาวะเนื้อเยื่อปากมดลูกเจริญเติบโตผิดปกติ ซึ่งเป็นระยะก่อนมะเร็งปากมดลูก
- ภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกหนาตัว (Endometrial hyperplasia)
- มะเร็งมดลูก มะเร็งปากมดลูก หรือมะเร็งรังไข่
- ภาวะมดลูกหย่อน (Prolapsed uterus and relate conditions) และ/หรือ อุ้งเชิงกรานหย่อน
- ภาวะติดเชื้อในอุ้งเชิงกราน ซึ่งเป็นการติดเชื้อที่รุนแรงและสร้างความเสียหายให้กับอวัยวะในระบบสืบพันธุ์ได้ โดยจะผ่าตัดรักษาต่อเมื่อผ่านการรักษาด้วยวิธีอื่นแล้วไม่ได้ผล
- การผ่าตัดมดลูกฉุกเฉินหลังการทำคลอดแล้วมีภาวะเลือดออกที่ไม่สามารถควบคุมได้
วิธีการผ่าตัดมดลูก
ข้อดี : แพทย์สามารถเปิดได้เป็นแผลยาวและสามารถขยายแผลได้ ทำให้มองเห็นอวัยวะภายในของคนไข้ได้ชัดเจน ใช้แพทย์ในการผ่าตัดได้หลายคน จึงมีความรวดเร็วในการผ่าตัด
ข้อเสีย : เพราะแผลมีขนาดใหญ่มาก คนไข้จึงรู้สึกเจ็บแผลมาก และมีโอกาสในการติดเชื้อและแผลแยกได้ง่าย
ข้อดี : คนไข้รู้สึกเจ็บแผลน้อยกว่า มีการเสียเลือดน้อยกว่า และฟื้นตัวเร็วกว่าการผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้อง
ข้อเสีย : หลังผ่าตัดอาจจะเกิดรอยแผลเล็กๆ บริเวณหน้าท้อง
อาจเรียกว่าเป็นการผ่าตัดผ่านกล้องแบบแผลเดี่ยว โดยแพทย์จะใช้เทคนิคการซ่อนแผลในสะดือ
ข้อดี : ขนาดแผลจากการผ่าตัดจะเล็กมาก ประมาณ 1.5 - 2 มิลลิเมตร โดยเมื่อแผลหายดีแล้วจะไม่เห็นรอยแผล
ข้อเสีย : เนื่องจากตำแหน่งในการผ่าตัดแคบ ทำให้ไม่เหมาะกับเคสคนไข้ที่ต้องใช้ความละเอียดสูง
โดยแพทย์จะสอดกล้องผ่านทางช่องคลอด ทำให้การผ่าตัดวิธีนี้ไม่มีแผลให้เห็นเลย
ข้อดี : การผ่าตัดนี้ไม่เพียงไร้แผล แต่คนไข้ยังฟื้นตัวเร็ว สามารถลุกเดินได้ภายใน 1 วัน และไม่มีอาการเจ็บปวดใดๆ อาจมีเพียงอาการหน่วงๆ เท่านั้น
ข้อเสีย : เนื่องจากเป็นการสอดกล้องจากมุมข้างล่างซึ่งมีความแคบ ทำให้การมองเห็นอวัยวะข้างบนไม่ชัดเจน แพทย์ที่ทำการผ่าตัดจึงต้องมีความเชี่ยวชาญอย่างมาก
เป็นการผ่าตัดมดลูกผ่านทางช่องคลอดมักผ่าตัดในกรณีผู้ป่วยมีมดลูกหย่อน หรือกระบังลมหย่อนร่วมด้วย
ข้อดี : ผู้ป่วยไม่มีบาดแผลบริเวณหน้าท้อง
ข้อเสีย : เหมาะสำหรับผู้ป่วยบางรายเท่านั้น
ข้อจำกัดในการผ่าตัดผ่านกล้อง
- พิจารณาว่าคนไข้มีโรคประจำตัวที่เสี่ยงต่อการผ่าตัดหรือไม่ เช่น โรคหัวใจ โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด หรือโรคปอด
- พิจารณาจากโรคทางนรีเวชของคนไข้ เช่น ขนาดของก้อนเมื่อเทียบกับการตั้งครรภ์ไม่เกิน 16 สัปดาห์ เพราะก้อนที่ใหญ่จะยิ่งเพิ่มเวลาในการผ่าตัดให้นานขึ้น ส่งผลให้ภาวะที่จะเกิดฟองอากาศอุดตันหลอดเลือดมีมากขึ้น
- พิจารณาจากโอกาสเสี่ยงในการเป็นมะเร็งว่ามีหรือไม่ เพราะหากคนไข้มีเชื้อเซลล์มะเร็งอาจทำให้เกิดการแพร่กระจายของเชื้อได้ ควรเลือกการผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้องอย่างไรก็ตามหากมีการประเมินและเลือกผู้ป่วยอย่างเหมาะสมก็สามารถผ่าตัดแบบผ่านกล้องได้
หลังการผ่าตัดมดลูก ผู้ป่วยยังจำเป็นต้องได้รับการตรวจและติดตามประเมินผลการรักษาเป็นระยะๆ ซึ่งขึ้นอยู่กับเหตุผลของการผ่าตัดและโรคของผู้ป่วยนั้นเอง
โรงพยาบาลบางปะกอก 9 อินเตอร์เนชั่นแนล มีทีมแพทย์เฉพาะทางและทีมสหสาขาวิชาชีพหลากหลายสาขาที่พร้อมในการดูแล มีเครื่องมือและอุปกรณ์ทางการแพทย์ สามารถรักษาผู้ป่วยที่เป็นโรคยาก และมีอาการซับซ้อน เพื่อให้การรักษาและการช่วยชีวิตผู้ป่วยสามารถกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้ใกล้เคียงกับปกติและมีสุขภาพร่างกายที่ดีขึ้น
สนับสนุนข้อมูลโดย : นาวาเอก นพ.วิศรุฒณ์ เชิดชูไทย แพทย์เฉพาะทางการใช้กล้องเพื่อส่องตรวจและรักษาทางนรีเวช
ศูนย์การแพทย์ : ศูนย์สตรี โรงพยาบาลบางปะกอก 9 อินเตอร์เนชั่นแนล
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมโทร. 1745 ต่อ ศูนย์สตรี
