ทำความรู้จัก “เวชศาสตร์การกีฬา” เพื่อเล่นกีฬาสุดโปรดได้อย่างมีประสิทธิภาพ
แม้การเล่นกีฬาหรือการออกกำลังกายจะช่วยสร้างสุขภาพที่ดี แต่หากผู้เล่นไม่รู้จักวิธีการเล่นที่ถูกต้อง เล่นหนักติดต่อกันเป็นเวลานานๆ หรือหากมีพฤติกรรมการใช้งานที่ไม่เหมาะสม ก็อาจก่อให้เกิดอาการบาดเจ็บ หากปล่อยไว้ไม่รักษา อาจนำไปสู่การบาดเจ็บซ้ำ ๆ บาดเจ็บเรื้อรัง ทำให้ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ หรืออาจร้ายแรงจนถึงขั้นต้องงดเล่นกีฬาชนิดนั้น ๆ ไปตลอดชีวิต
เพื่อให้เป็นการเล่นกีฬาสุดโปรดได้อย่างมีประสิทธิภาพ วันนี้โรงพยาบาลบางปะกอก 9 อินเตอร์เนชั่นแนลขอแบ่งปันสาระความรู้เกี่ยวกับเวชศาสตร์การกีฬาเกี่ยวข้องอะไรกับนักกีฬา และการออกกำลังกาย ไปร่วมหาคำตอบกันได้เลย
เวชศาสตร์การกีฬาคืออะไร?
เวชศาสตร์การกีฬา หรือภาษาอังกฤษเรียกว่า Sports Medicine เป็นศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับการป้องกัน ส่งเสริม วินิจฉัย และรักษา ฟื้นฟู สภาพร่างกายของนักกีฬาทั้งมืออาชีพ มือสมัครเล่น ตลอดจนผู้ที่ออกกำลังกาย ให้มีศักยภาพร่างกายที่ดีที่สุด มีจุดมุ่งหมายให้สามารถออกำลังกายได้ดีกว่าเดิม และมีประสิทธิภาพมากขึ้น นอกจากนี้ยังช่วยเสริมสมรรถภาพให้ผู้ที่ได้รับบาดเจ็บจากการเล่นกีฬา หรือออกกำลังกาย สามารถกลับไปเล่นได้ตามปกติ หรือเร็วที่สุด
- ช่วยเสริมสมรรถภาพของนักกีฬา ตลอดจนส่งเสริมสุขภาพของผู้ออกกำลังกาย เช่น วางแผนโภชนาการอย่างไรเพื่อให้ร่างกายได้รับพลังงานเพียงพอต่อการเล่นกีฬาในแต่ละชนิด การจัดโปรแกรมการฝึกแต่ละชนิดให้เหมาะสมในแต่ละบุคคล หรือรูปแบบการออกกำลังกายที่เป็นเป้าหมาย เป็นต้น
- ช่วยป้องกันอันตรายการบาดเจ็บหรือความเจ็บปวด โดยแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์การกีฬา จะให้คำปรึกษาท่าบริหารกล้ามเนื้อเฉพาะส่วน เพื่อให้เหมาะสมกับการเล่นกีฬา หรือออกกำลังกายแต่ละชนิด จะทำให้กล้ามเนื้อส่วนต่าง ๆ ของร่างกายแข็งแรงได้มากขึ้นอย่างถูกจุด ก็จะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดอาการบาดเจ็บลงได้
-
ช่วยรักษาฟื้นฟูอาการบาดเจ็บได้อย่างมีประสิทธิภาพ การฟื้นฟูอาการบาดเจ็บให้เร็วขึ้น จะช่วยให้ผู้บาดเจ็บมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น โดยแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์การกีฬาจึงเข้ามามีบทบาทสำคัญในการรักษาและฟื้นฟู เพื่อเลือกวิธีการรักษาที่ได้ผลดีให้เหมาะสมกับอาการของผู้ป่วยในแต่ละบุคคล
-
ช่วยฟื้นฟูสมรรถภาพในการที่จะให้ผู้บาดเจ็บสามารถกลับมาออกกำลังกายหรือเล่นกีฬาได้ดั่งเดิม หรือดีกว่าเดิม และป้องกันไม่ให้ผู้ป่วยได้รับบาดเจ็บเพิ่มอีก
ใครบ้างควรได้รับคำปรึกษาจากแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์การกีฬา?
ถ้าพูดถึง “เวชศาสตร์การกีฬา” หลายคนอาจเข้าใจว่าเป็นวิชาที่เฉพาะสำหรับนักกีฬาอาชีพเพียงเท่านั้น นอกจากนักกีฬาแล้ว ผู้ที่เหมาะสม และควรได้รับคำแนะนำจากแพทย์เวชศาสตร์การกีฬา ได้แก่
- ผู้ที่ไม่เคยออกกำลังกายมาก่อน แต่มีเป้าหมายในการเล่นกีฬา ควรได้รับคำแนะนำจากแพทย์เวชศาสตร์การกีฬา เพื่อตรวจสภาพความพร้อมของร่างกาย ประเมินความเสี่ยงว่าสามารถที่จะออกกำลังกายได้มากน้อยเพียงใด เพื่อเตรียมโปรแกรมฝึกเฉพาะตัวได้อย่างเหมาะสม ปลอดภัย และมีประสิทธิภาพที่สุด
- ผู้ที่ออกกำลังกาย เล่นกีฬา แต่เกิดอาการบาดเจ็บบ่อยๆซ้ำๆ บริเวณเดิมเรื้อรัง ควรได้รับการตรวจเช็กสุขภาพร่างกายจากแพทย์เวชศาสตร์การกีฬา เพื่อวินิจฉัยหาสาเหตุของอาการบาดเจ็บที่เกิดขึ้น และรักษาให้สามารถกลับมาเล่นกีฬา ออกกำลังกายได้ตามปกติ หรือดีกว่าเดิม
- ผู้ที่มีโรคประจำตัว และมีเป้าหมายในการออกกำลังกายเพื่อประโยชน์ในการรักษา เช่น การออกกำลังกายเพื่อเสริมสมรรถภาพของหัวใจและหลอดเลือด การออกกำลังกายเพื่อควบคุมน้ำตาลในกรณีคนไข้โรคเบาหวาน เป็นต้น การได้เข้าพบแพทย์เวชศาสตร์การกีฬา จะช่วยทำให้สามารถวางแผนการออกกำลังกายได้เหมาะสมกับสภาพร่างกาย
วิธีการป้องกันการบาดเจ็บจากการเล่นกีฬา
เตรียมความพร้อมก่อนการเล่นกีฬาและหลังจากการเล่นกีฬา ดังนี้
- การวอร์มอัพ (Warm up) เป็นสิ่งที่ควรทำก่อนการออกกำลังกาย หรือเล่นกีฬาทุกประเภท เพื่อเตรียมความพร้อมให้กับกล้ามเนื้อ โดยใช้เวลาวอร์มอัพ ประมาณ 15 – 20 นาที อาจเป็นการวิ่งเบา ๆ เพื่อให้เหงื่อซึม เพราะเมื่ออุณหภูมิในร่างกายสูงขึ้น 1 องศา จะทำให้กล้ามเนื้อมีความยืดหยุ่นมากขึ้น ซึงจะช่วยลดการเกิดอาการบาดเจ็บในเวลาที่เราเล่นกีฬา หรือออกกำลังกายได้
- การทำสเตรทชิ่ง (Stretching) เป็นการเหยียด ยืด กล้ามเนื้อ ก่อนการเล่นกีฬาหรือการออกกำลังกาย เพื่อป้องกันการเกิดอาการบาดเจ็บ
- การคูลดาวน์ (Cool Down) เป็นการยืดเหยียดเตรียมกล้ามเนื้อให้พร้อมหลังจากที่เล่นกีฬาหรือออกกำลังกาย เนื่องจากกล้ามเนื้อที่ใช้งานไปแล้วอาจเกิดการบาดเจ็บขึ้น หรืออาจจะเกิดการยืดหยุ่นที่มากเกินไป การคูลดาวน์ช่วยลดการเกิดอาการบาดเจ็บในระยะยาวได้
แนวทางการรักษาภาวะบาดเจ็บจากการเล่นกีฬา หรือออกกำลังกาย โดยใช้เทคโนโลยีการผ่าตัดส่องกล้อง
ปัจจุบันมีเทคโนโลยีการผ่าตัดส่องกล้อง สามารถเจาะรูที่มีขนาดเพียง 0.8-1.0 ซม. ซึ่งเป็นการผ่าตัดแผลเล็ก ทำให้เกิดการบาดเจ็บต่อเนื้อเยื้อระหว่างทางที่จะเข้าไปซ่อมแซมน้อยลง สามารถรักษาการบาดเจ็บของข้อและเอ็น เช่น การบาดเจ็บเส้นเอ็นไขว้หน้าข้อเข่า การบาดเจ็บหมอนรองข้อเข่า รวมไปถึงการรักษาการบาดเจ็บเส้นเอ็นรอบข้อไหล่เป็นต้น ทั้งนี้ การรักษาด้วยการผ่าตัดส่องกล้อง เป็นเทคโนโลยีที่ทางศูนย์ศัลยกรรมกระดูก กล้ามเนื้อ ข้อเข่า ข้อไหล่ และสะโพก โรงพยาบาลบางปะกอก 9 อินเตอร์เนชั่นแนล นำมาใช้ในการรักษาเพื่อลดระยะเวลาการในการพักฟื้น สามารถฟื้นฟูสมรรถภาพได้เร็วยิ่งขึ้น และให้ได้ผลของการรักษาที่ดีมีประสิทธิภาพ
ศูนย์ศัลยกรรมกระดูก กล้ามเนื้อ ข้อเข่า ข้อไหล่ และสะโพก โรงพยาบาลบางปะกอก 9 อินเตอร์เนชั่นแนล มีศักยภาพให้การดูแลรักษาผู้ที่ได้รับบาดเจ็บจากการเล่นกีฬา การออกกำลังกาย และอุบัติเหตุอื่น ๆ ที่ส่งผลต่อความผิดปกติของ กระดูกข้อ กล้ามเนื้อ และการเคลื่อนไหวในชีวิตประจำวัน ให้บริการตรวจวินิจฉัยรักษา และผ่าตัดกระดูกโดยศัลยแพทย์เฉพาะทาง ด้วยเทคนิคการผ่าตัดที่ทันสมัย รวมทั้งมีทีมสหสาขาวิชาชีพที่มีประสบการณ์ เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถกลับมาใช้ชีวิตได้ตามปกติ และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
สนับสนุนข้อมูลโดย : น.อ. นพ. ก๊อฟ ตันติศรีเจริญกุล ร.น. แพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์การกีฬา (Sports Medicine)
ศูนย์การแพทย์ : ศูนย์ศัลยกรรมกระดูก กล้ามเนื้อ ข้อเข่า ข้อไหล่ และสะโพก โรงพยาบาลบางปะกอก 9 อินเตอร์เนชั่นแนล
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม โทร. 1745 ต่อ ศูนย์ศัลยกรรมกระดูก กล้ามเนื้อ ข้อเข่า ข้อไหล่ และสะโพก